Chùa Hương Tích ở Hà Tĩnh

Chùa Hương Tích nằm ở dãy núi Hồng Lĩnh, thuộc địa phận xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Chùa được xây dựng vào đời Trần, là một trong hai ngôi chùa Hương nổi tiếng ở Việt Nam. Hồng Lĩnh là thắng cảnh nổi tiếng ở Hà Tĩnh. Từ xưa, dãy núi 99 ngọn vút cao này đã được xếp vào 1 trong 21 danh thắng của nước Nam. Ðặc biệt sự hiện hữu của chùa Hương Tích với nhiều kỳ quan liên kết đã xứng danh là "Hoan Châu đệ nhất danh lam"

Chùa Hương Tích Hà Tĩnh là cả một quần thể di tích văn hóa tôn giáo Việt Nam cổ truyền, với nhiều ngôi chùa thờ Phật, một vài ngôi đền thờ Thần, trong đó cả cả những ngôi đền mang tính ngưỡng nông nghiệp và tín ngưỡng thờ mẫu. Quần thể chùa Hương Tích được chia làm ba phần chính: Thượng điện, đền Thiên Vương và am Thánh Mẫu (theo truyền thuyết là nơi Công chúa Diệu Thiện tu hành và hóa Phật). Xung quanh chùa còn nhiều cảnh quan như: động Tiên Nữ, am Phun Mây, miếu Cô, suối Tiên Tắm, khe quỷ khóc..

Phong cảnh chùa Hương Hồng Lĩnh cổ xưa này đã được chạm đúc trên đỉnh đồng Thế Miếu thời vua Minh Mạng. Nhưng lạ thay, cả quần thể di tích mênh mông nổi tiếng thế này mà đền miếu tầm vóc rất nhỏ. Nửa đường dốc có Miếu Cô, tính cả bệ thờ và nóc miếu mà chỉ cao ngang vai. Một cành si chòi ngang trước miếu có treo một chuông, một mõ, chuông và mõ nhỏ như quả bưởi, cầm dùi dóng lên chỉ đủ một mình ta nghe. Hồng Lĩnh là vùng đất của bão biển và nắng lửa, gió Lào. Đền, miếu ở chùa Hương này người xưa đều xây thấp, nhỏ mà chắc, tường bằng đá, dựa lưng vào vách đá, ẩn trong cây xanh.

Một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu nhất trong quần thể kiến trúc chùa Hương Tích đó là Cung Tam Bảo. Nơi quy tập rất nhiều pho tượng Phật có niên đại từ hàng trăm năm đến hàng nghìn năm. 50 pho tượng phật ngồi im kín điện, cao ngang tầm ngực, mây bay vờn quanh. Tất cả như khoác lên một vẻ lung linh hư ảo giữ sương mây, lửa nến.

Trên đường đến Hương Tích, du khách được đắm mình giữa cảnh sắc non xanh nước biếc, sơn thủy hữu tình của non xanh Hồng Lĩnh, thưởng ngoạn dòng nước thơm Hương Tuyền, khám phá nền lâu đài cổ TRang Hương. Hội chùa Hương Tích vào ngày 18/12 âm lịch, thu hút khách thập phương trong Nam ngoài Bắc về đông đúc, kéo dài suốt cả chục ngày liền.